Przełomowa uchwała SN dotycząca składek ZUS w spółce z.o.o
W uchwale z dnia 21 lutego 2024 r. Sąd Najwyższy orzekł, że
„Wspólnik dwuosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, posiadający 99 procent udziałów nie podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2023 r., poz. 1230)”
Przedmiotowa uchwała przełamuje dotychczasowe niekorzystne wyroki sądów powszechnych.
Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1230 – tekst jednolity) wskazuje, że wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest zobowiązany do opłacania składek ZUS .
Brzmienie tego przepisu w sposób jednoznaczny wskazuje, że w obecnym stanie prawnym wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest objęty ubezpieczeniem społecznym. Jednak Zakład Ubezpieczeń Społecznych od lat dokonuje niekorzystnej wykładni analizowanego przepisu wskazując, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność zobowiązane są do opłacania składek społecznych w sytuacji gdy w spółce jest więcej niż jeden udziałowiec.
ZUS w swoich rozstrzygnięciach wskazuje, że mamy do czynienia z tak zwanym „ wspólnikiem iluzorycznym” wskazując, że mniejszościowy wspólnik w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie ma realnego wpływu na sprawy spółki.
Takie stanowisko nie znalazło potwierdzenia w prezentowanym wyroku.
Zdaniem Sądu Najwyższego stanowisko ZUS należy uznać za nieprawidłowy i nie jest oparte na żadnym przepisie prawa.
Zdaniem Sądu mniejszościowy wspólnik który posiada choćby 1% udziałów, nadal jest pełnoprawnym wspólnikiem spółki kapitałowej i posiadającym wszelkie prawa wspólnika takie jak prawo do dywidendy.
W ustnych uzasadnieniu wyroku sędzia sprawozdawca Zbigniew Korzeniowski, wskazał, że uchwała wynika z przełożenia przepisu – art. 8 ust.6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r.
Przyczyną wprowadzenia przepisu od 1 stycznia 2023 r. było umożliwienie wspólnikom spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zatrudnianie się w swoich spółkach jako pracownicy, aby nie wykorzystywać ubezpieczenia rolniczego.
– Jeśli jest dwóch wspólników spółki, to nie ma mowy o jednoosobowej działalności gospodarczej w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i nie ma znaczenia, czy wspólnik dominuje ze względu na posiadane udziały czy nie – wyjaśniał sędzia Korzeniowski. – A zatem w tej sprawie nie było jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przepis o ubezpieczeniu więc nie ma zastosowania, schodzi na bok kwestia, czy wspólnik dominuje w spółce czy nie, gdyż trzeba się trzymać ściśle ustawy. Wszelkie inne wykładnie są contra legem.
Uchwałę Sądu Najwyższego należy ocenić pozytywnie przełamuje ona niekorzystną dla przedsiębiorców wykładnie przepisów dokonywaną przez inne składy sędziowskie. Jednak nie jest pewne, czy uchwała ta zostanie zaakceptowana przez ZUS w swoich decyzjach.
Dlatego decyzja o założeniu spółki z.o.o lub przekształceniu JDG w spółkę z.o.o powinna być poprzedzona analizą prawną.
