Kwestia opodatkowania dywidend wypłacanych na rzecz zagranicznych udziałowców

31 stycznia Naczelny Sąd Administracyjny pod wpływem tzw. wyroków duńskich (wyroki TSUE z 26 lutego 2019 r. w sprawach C-116 i 117/16), w sprawie prowadzonej pod sygn. akt: II FSK 1588/20 orzekł że:

• niezgodna z celem dyrektywy w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (dalej: dyrektywa) jest sytuacja, kiedy nie jest opodatkowana wypłata dywidendy na rzecz spółki z kraju UE, niebędącej jej rzeczywistym właścicielem, a jedynie pośredniczy w przekazaniu dywidendy do spółki mającej siedzibę w kraju zaliczanych do tzw. rajów podatkowych;
• zwolnienie podatkowe jest natomiast możliwe w sytuacji, gdy spółka pośrednicząca a także niebędąca rzeczywistym beneficjentem, przekaże kolejno dywidendę na rzecz realnego beneficjenta, którego siedziba znajduje się na terytorium Unii Europejskiej i mógłby on ze zwolnienia skorzystać, jeśli spełnia warunki formalne.

Kontrowersje dotyczące problematyki opodatkowania dywidend wypłacanych na rzecz zagranicznych udziałowców zdają się być jednak szersze niż początkowo się to wydaje. Przyczyniły się do tego liczne orzeczenia sądów administracyjnych, które wskazały, że aby zastosować zwolnienie z poboru podatku, płatnik ma za zadanie zbadać nie tylko status beneficjenta rzeczywistego a także efektywne opodatkowanie dywidend w kraju odbiorcy płatności, zaznaczając, iż w przypadku zwolnienia dywidendy w kraju siedziby udziałowca, wyklucza możliwość zastosowanie zwolnienia z opodatkowania przewidzianego w dyrektywie.

KONCEPCJA LOOK-THROUGH

Istotną rolę w przedstawionym rozliczeniu podatkowym odgrywa koncepcja look-through. Co prawda nie znajduje ona swojej podstawy w regulacjach prawnomiędzynarodowych, lecz jest ona akceptowana w doktrynie w tym również przez polskie organy podatkowe ( np.: Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 14 czerwca 2022 o nr 0111-KDIB2-1.4010.128.2022.2.AR, Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 7 kwietnia 2023 r. o nr 0111-KDIB1-1.4010.57.2023.2.SG.

Podejście to zakłada, iż można zastosować zwolnienie podatkowe w przypadku, gdy podmiot otrzymujący dywidendę nie jest beneficjentem rzeczywistym ale przekazuje kolejno dywidendę na rzecz podmiotu posiadającego taki status.

Należy jednak zauważyć, iż takie podejście niesie ze sobą ryzyko. W przypadku błędnego założenia w identyfikacji beneficjenta rzeczywistego przez płatnika, mogą powstać poważne skutki podatkowe.

Natomiast, na tle regulacji krajowych, konsekwencje opisanej sytuacji mogłyby być wyrażone w sankcjach karno-skarbowych spowodowanych brakiem sporządzenia odpowiedniej dokumentacji podatkowej oraz potencjalnym dodatkowym zobowiązaniem podatkowym, o którym mowa w ordynacji podatkowej.

PROFISKALNE PODEJŚCIE ORGANÓW PODATKOWYCH

Organy podatkowe prezentują jednak profiskalne  stanowisko,  uznając  że przy zastosowaniu zwolnienia z poboru podatku u źródła przy wypłacie dywidendy, odbiorca takiej płatności powinien posiadać  status rzeczywistego właściciela. Dlatego płatnik przy stosowaniu zwolnienia z pobrania i wpłacenia podatku do właściwego urzędu podatkowego w zasadzie jest zobowiązany do dokładnego sprawdzenia czy spełnia warunki niezbędnych do skorzystania z takiego  zwolnienia.

MOŻLIWE KARY

Należy jednak mieć na uwadze możliwość nałożenia kar przez organy podatkowe w przypadku gdy zostanie zakwestionowany status rzeczywistego właściciela. W takiej sytuacji może zostać nałożona sankcja w wysokości 10% zaległości podatkowej. Dodatkowa odpowiedzialność wynikająca z kodeksu karnego skarbowego ciąży na kierownikach jednostek w postaci kary grzywny w wysokości do 720  stawek dziennych (33 560 400 zł w 2023 r.) oraz kara pięciu lat pozbawienia wolności.

PODSUMOWANIE

Naczelny Sąd Administracyjny w Polce w 2023 również potwierdził profiskalne stanowisko organów podatkowych, zgodnie z którym nałożył obowiązek badania statusu beneficjenta rzeczywistego właściciela należności w przypadku wypłat dywidend.

W związku z powyższym wyrokiem należy pamiętać, że badanie statusu beneficjenta rzeczywistego może okazać się kluczową kwestią w bieżącym roku finansowym. Nie można zapomnieć, że analogicznie badanie takie powinno zostać przeprowadzone przy innych płatnościach pasywnych np. odsetki.

Należy również pamiętać o tym, ze możliwe jest zastosowanie również koncepcji LOOK-THROUGH. Jednak  ze względu na  ostatni wyrok NSA  oraz profiskalne podejście organów podatkowych zasadne jest wystąpienie o interpretacje  podatkową jeśli chcą skorzystać Państwo z ww. koncepcji.