Statyczna nakladka

Ponad 20 lat wspieramy biznes. Doradzamy, jak podejmować i realizować trudne przedsięwzięcia. Czasem odradzamy.

-----------

WŁODZIMIERZ GŁOWACKI

Statyczna nakladka

Przewidujemy zachodzące zmiany, co pozwala nam dostosować strategię działania nawet przy najbardziej nietypowych sprawach.

-----------

Joanna Basińska

Statyczna nakladka

Zabezpieczamy interesy przedsiębiorców. Minimalizujemy zagrożenia i pomagamy w procesie realizacji projektów inwestycyjnych.

-----------

Rita Świętek

previous arrow
next arrow

Czy roszczenie przedawni się w sobotę, niedzielę lub święto?

Instytucja przedawnienia stanowi środek ochrony prawnej dłużnika, którego wierzyciel pozostaje bierny w egzekucji swych roszczeń. W wyniku przedawnienia sądowe dochodzenie należności, niezależnie jak bardzo uzasadnione, może stać się nieskuteczne. Zarówno wierzyciele, jak i dłużnicy powinni zatem znać zasady obliczania terminów przedawnień, by móc skutecznie egzekwować swoje roszczenia lub uchylać się od ich zaspokojenia.

Jak obliczyć termin przedawnienia?

Co do zasady termin przedawnienia wynosi 6 lat, a przypadku roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – 3 lata. Terminy te mogą ulegać modyfikacji, gdy wskazują na to przepisy szczególne. W ten sposób termin przedawnienia roszczeń z rękojmi wynosi 1 rok od dnia stwierdzenia wady lub termin roszczeń z umowy sprzedaży zawartej w ramach działalności gospodarczej wynosi 2 lata.

O tym, czy roszczenie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej nie decyduje charakter prawny leżącego u jego podstaw zdarzenia – roszczenie może wynikać zarówno z umowy, z deliktu, jak i bezpodstawnego wzbogacenia. Istotne znaczenia dla kwalifikacji roszczenia ma to, czy wynika ono z działań podejmowanych w ramach zorganizowanej, ciągłej działalności zarobkowej.

Przykład: Paweł prowadzi salon fryzjerski w formie jednoosobowej działalność gospodarczej. Paweł udzielił pożyczki swojemu koledze Andrzejowi, którą to Andrzej przeznaczył na zakup nowego telewizora do swojego mieszkania. Roszczenie Jana względem Andrzeja o zwrot kwoty pożyczki przedawni się w terminie 6 lat, bowiem udzielona pożyczka miała charakter prywatny i nie wynikała z czynności podejmowanych przez Pawła w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Świadczenia okresowe definiowane są jako czynności powtarzane cyklicznie tj. powtarzające się w ściśle określonych, niekoniecznie jednakowych odstępach czasu, realizowane więcej niż jednokrotnie. Należy odróżnić świadczenie okresowe od świadczenia jednorazowego rozłożonego na raty, w którego przypadku czynnik czasu nie ma wpływu na rozmiar świadczenia, i którego zakres jest z góry określony, a poszczególne, świadczone sukcesywnie raty składają się na z góry określoną całość.

Przykład: Paweł wynajmuje od Jacka mieszkanie na podstawie umowy na czas nieokreślony, w związku z czym uiszcza co miesiąc czynsz w wysokości 500 zł. Jednocześnie Paweł zaciągnął w banku pożyczkę na nowy samochód, którą spłaca w miesięcznych ratach. Świadczenie Pawła względem Jacka jest świadczeniem okresowym, natomiast świadczenia Pawła względem banku jest świadczeniem jednorazowym rozłożonym na raty.

Czy sąd z urzędu zwróci uwagę na przedawnienie roszczenia?

Nie – sąd uwzględni przedawnienie jedynie na wniosek. Upływ terminu przedawnienia nie powoduje, że roszczenie wierzyciela automatycznie wygasa. Dłużnik może oraz nadal powinien je spełnić. Uzyskuje jednak prawo do uchylenia się od jego spełnienia i uniemożliwienia wierzycielowi przymusowej egzekucji.

Oby skorzystać z tego prawa dłużnik musi podnieść przed sądem zarzut. Co do zasady zarzut przedawnienia może być podniesiony do czasu uprawomocnienia się wyroku, także w postępowaniu apelacyjnym. W praktyce warto jednak skorzystać z niego już na początkowym etapie postępowania sądowego.

Czy termin przedawnienia może upłynąć w sobotę, niedzielę lub święto?

Wedle art. 115 Kodeksu cywilnego, gdy termin wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy (np. niedziele lub święta państwowe) lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą.

Przykład: Termin wniesienia apelacji od wyroku upływa dnia 25.12.2024 r., który jest dniem ustawowo wolnym od pracy. 26.12.2024 r. również jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Apelacja może zostać wniesiona 27 grudnia 2024 r.

Czy ww. przepis ma zastosowanie do terminu przedawnienia? W tej sprawie niedawno wypowiedział się Sąd Najwyższy (por. uchwała w składzie siedmiu sędziów z 22.05.2024 r., sygn. akt III CZP 21/23). W sprawie stanowiącej podstawę podjęcia uchwały powód dochodził roszczenia na zapłatę kwoty 218.700,00 zł z tytułu umowy sprzedaży. Roszczenie stało się wymagalne 25.11.2015 r., a zatem termin przedawnienia upływał (na podstawie art. 554 Kodeksu cywilnego) w sobotę 25.11.2017 r. Powód złożył pozew o zapłatę w poniedziałek 27.11.2017 r.

Sąd Najwyższy uznał, że art. 115 Kodeksu cywilnego nie ma zastosowania do terminu przedawnienia. Na tej podstawie w motywach rozstrzygnięcia wskazano, że termin przedawnienia nie jest terminem końcowym, z którego upływem ustają skutki prawne określonej czynności. Jest on terminem początkowym, otwierającym dłużnikowi możliwość podniesienia zarzutu przedawnienia, a co za tym idzie zamknięcia drogi do przymusowej egzekucji należności przez wierzyciela. Ponadto czynność prawna (np. wniesienie pozwu) wydłużająca termin przedawnienia może zostać dokonana również w sobotę lub niedzielę. Usługi pocztowe są bowiem dostępne również w dni wolne lub soboty. Co za tym idzie, w takie dni terminy przedawnienia mogą płynąć, gdyż strony nie są pozbawione możliwości obrony swoich praw.

Reasumując, roszczenie może przedawnić się w sobotę lub dzień wolny od pracy. Warto zatem uwzględnić dokonanie czynności przerywającej bieg terminu przedawnienia z odpowiednim wyprzedzeniem.

Nasi Klienci od ponad 10 lat
Razem od ponad 10 lat
Facebook
LinkedIn