Modyfikacja zasad etyki lekarskiej – co trzeba wiedzieć?
Nowelizacja
Wraz z początkiem roku weszła w życie bardzo istotna nowelizacja Kodeksu Etyki Lekarskiej (KEL). Stanowi ona ważny krok w dostosowywaniu zasad etyki wykonywania zawodu lekarza do zmieniającego się kontekstu społeczno-gospodarczego oraz technologicznego. Zmiany te nie tylko uwzględniają postęp w medycynie, ale także starają się odpowiedzieć na wyzwania, które pojawiły się w wyniku rozwoju nowych technologii, telemedycyny oraz zmieniających się norm w zakresie komunikacji społecznej. Poniżej omawiamy kluczowe zmiany do dotychczasowego brzmienia KEL:
1. Zmiana podejścia do reklamy
Nowe przepisy w KEL pozwalają lekarzom na promowanie swoich usług, ale pod warunkiem, że odbywa się to zgodnie z zasadami etyki. Zamiast całkowitego zakazu reklamy, jak to miało miejsce w poprzedniej wersji Kodeksu, lekarze mogą teraz informować o swojej ofercie w sposób przejrzysty, rzetelny i zgodny z etyką zawodową. Ważne jest, aby promocja usług medycznych nie naruszała zaufania do zawodu lekarza i nie wykorzystywała autorytetu lekarza w celu reklamowania produktów niezwiązanych bezpośrednio z wykonywaniem zawodu medycznego.
2. Nowe pojęcia w KEL
W nowelizacji wprowadzono szereg nowych pojęć, które mają na celu doprecyzowanie obowiązków lekarzy. Należy tu wymienić m.in. pojęcie „terapii daremnej”, która dotychczas nie występowała w regulacjach KEL, a także „aktualna wiedza medyczna” – bardziej precyzyjne wyrażenie zastępujące „współczesną wiedzę medyczną”. Zmiany te pozwalają na lepsze dostosowanie przepisów do aktualnych realiów i wymagań zawodu lekarza.
3. Wykorzystanie nowych technologii
Sztuczna inteligencja (AI) stała się ważnym narzędziem w procesie diagnostycznym i leczniczym. Nowe przepisy umożliwiają lekarzom korzystanie z narzędzi AI, pod warunkiem, że używane algorytmy posiadają odpowiednie certyfikaty i są zatwierdzone do użytku medycznego. Co istotne, pacjent musi wyrazić świadomą zgodę na wykorzystanie sztucznej inteligencji w procesie diagnostycznym lub terapeutycznym. Co szczególnie istotne i warte podkreślenia, nawet mimo skorzystania z narzędzi AI, to wciąż lekarz ma decydujący głos w procesie leczenia i diagnostyki. W ten sposób pacjenci mają zagwarantowaną odpowiedzialność medyczną w przypadku zastosowania nowych technologii.
4. Telemedycyna w nowych ramach
Zwiększona rola telemedycyny w codziennej praktyce lekarskiej jest jednym z najistotniejszych punktów nowelizacji. Lekarze mogą teraz świadczyć usługi medyczne na odległość, jednak muszą zachować te same standardy opieki, które obowiązują podczas wizyt osobistych. Istnieje również obowiązek informowania pacjentów o ograniczeniach związanych z teleporadami, co ma na celu zapewnienie przejrzystości i odpowiedzialności w procesie leczenia zdalnego.
5. Relacje z innymi specjalistami
Współpraca między lekarzami różnych specjalności jest fundamentalnym elementem skutecznej opieki zdrowotnej. Nowe przepisy wprowadzają obowiązek reagowania przez lekarzy na nieprawidłowości w ich otoczeniu zawodowym, a także zakaz współpracy z osobami, które nie posiadają wymaganych uprawnień do wykonywania zawodu. Ma to na celu poprawę jakości świadczeń medycznych i zapewnienie pacjentom odpowiedniej opieki w każdym aspekcie ich leczenia.
6. Granice w mediach społecznościowych
Dzięki nowym regulacjom lekarze muszą stosować te same zasady etyczne podczas kontaktu z pacjentami w mediach społecznościowych, jak ma to miejsce w przypadku kontaktów bezpośrednich. Szczególnie ważne jest przestrzeganie tajemnicy lekarskiej oraz ochrona prywatności i poufności danych pacjentów. Kodeks nie pozwala na naruszenie tych podstawowych zasad, nawet w przestrzeni online.
7. Obowiązek udzielania informacji
Nowelizacja KEL wprowadza obowiązek, a nie tylko powinność, udzielania pacjentowi pełnej informacji o proponowanych działaniach diagnostycznych i leczniczych. Lekarz musi wyjaśnić pacjentowi zarówno korzyści, jak i ryzyko związane z danym postępowaniem, a także zaproponować alternatywne metody leczenia, jeśli takie istnieją. Dzięki temu pacjent zyskuje pełną świadomość dotyczącą swojego leczenia i podejmuje świadome decyzje.
8. Rzetelna dokumentacja medyczna
W świetle nowelizacji, dokumentacja medyczna staje się jeszcze ważniejszym narzędziem w procesie leczenia i zarządzania opieką zdrowotną. Lekarze są zobowiązani do prowadzenia dokumentacji medycznej z należytą starannością, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. Prawidłowe prowadzenie dokumentacji ma również kluczowe znaczenie w przypadku ewentualnych postępowań prawnych, umożliwiając odtworzenie procesu leczenia.
9. Terapia daremna
Wprowadzenie przepisu zakazującego stosowania tzw. „terapii daremnej” jest szczególnie istotne z perspektywy etyki medycznej. Lekarzom zabrania się kontynuowania leczenia, które nie przynosi korzyści pacjentowi i może prowadzić do jego cierpienia. Decyzja o uznaniu terapii za daremną należy do zespołu leczącego, a w miarę możliwości powinna uwzględniać wolę pacjenta. To podejście ma na celu nie tylko poprawę jakości życia pacjentów, ale również szanowanie ich godności i autonomii.
Podsumowanie
Nowelizacja Kodeksu Etyki Lekarskiej to ważny krok w kierunku nowoczesnej i etycznej praktyki medycznej. Zmiany te uwzględniają postęp technologiczny, ale także konieczność zapewnienia pacjentom przejrzystości, szacunku oraz odpowiedzialności w każdej formie kontaktu z lekarzem. Kodeks Etyki Lekarskiej, będący wyznacznikiem norm etycznych zawodu, staje się bardziej zgodny z realiami współczesnej medycyny, jednocześnie zachowując fundamentalne zasady etyczne, takie jak szacunek do pacjenta, poufność i odpowiedzialność zawodową.
#Nowelizacja #KodeksEtykiLekarskiej #InnowacjeMedyczne #Telemedycyna #Etyka #KEL #AI